Een glimp uit het professionele leven van Fys’Optima praktijkhouder:
Van je hobby je werk maken. Dat is precies wat mede-praktijkeigenaar Robert Jongh van Fysiotherapie Jongh & Van Osta uit Rijen heeft gedaan. Zijn passie is hardlopen. Zijn liefde voor de atletiek heeft hij omgezet in een succesvolle loopbaan als sportfysiotherapeut. Van heinde en verre weten inmiddels hardlopers van alle niveaus hem te vinden. Zo begeleidt hij atleten op wereldtop niveau en is hij als fysiotherapeut verbonden aan het Keniaanse team van langeafstandlopers: IKAIKA. Graag geeft hij ons een kijkje in zijn wereld.
Korte introductie
“Samen met Bart van Osta heb ik een praktijk bestaande uit zeven fysiotherapeuten, een sportrevalidatietrainer en een aantal secretaresses. Wij zijn sinds 2008 een Fys’Optima praktijk. Onze therapeuten hebben elk hun eigen specialisme. Mijn aandachtsgebied richt zich op de onderste ledematen. Ik zie vooral hardloopblessures. In 2020 heb ik vanuit deze passie samen met een aantal andere zorgprofessionals het multidisciplinaire Hardloop Expert Centrum opgericht, zodat een hardloper echt alle benodigde zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Het is niet alleen fysiotherapie, het is ook voeding, coaching en het dragen van de juiste schoenen. Tevens ben ik voorzitter van het Voorste Kruisband Netwerk: VKB United Breda en omstreken, ben ik als sportfysiotherapeut werkzaam voor IKAIKA Sports, ben ik, met drie collega’s, betrokken als ‘Event Physiotherapist’ bij Road to Records bij Adidas Headquarters en speel een adviserende rol bij het team wat de schoenen ontwikkelt bij Adidas.”
Hoe ben je begonnen met het begeleiden van hardlopers op topsport niveau?
“Hardlopen zit in mijn bloed. Ik loop zelf nog steeds marathons. Helaas was ik net niet goed genoeg om met hardlopen een sportcarrière op te bouwen. Daarom heb ik destijds de beslissing genomen om mij volledig te focussen op de sportfysiotherapie. Tijdens de marathon van Rotterdam kwam ik in contact met sportmanager en voormalig topatleet Jos Hermens. Ik heb hem gevraagd of ik als fysiotherapeut iets voor zijn team kon betekenen. Zo is het begonnen. Ik heb dit tien jaar gedaan. Hierbij heb ik onder andere bij de Hamburg Marathon gewerkt en het debuut van de Keniaanse hardloper en Olympisch winnaar Eliud Kipchoge meegemaakt. Zo werd mijn netwerk steeds groter en kwam ik tijdens mijn werkzaamheden tijdens de Tilburg Ten Miles in contact met de manager van IKAIKA Sports.”
“Sinds 2018 werk ik alleen voor dit team. Ik ga jaarlijks naar Kenia om de lopers en staf lokaal te begeleiden, om ze vervolgens op afstand, online te volgen . Alles staat in het teken om de atleten zo fit mogelijk te krijgen voor de verschillende internationale wedstrijden. Bij een aantal van deze wedstrijden ben ik zelf aanwezig.”
Kun je wat meer inhoudelijk vertellen over jouw begeleiding van deze topsporters?
“Als ik in Kenia ben dan gaat de wekker om 5 uur. Ik ga mee naar de training en dan praat ik met de coaches of er nog bijzonderheden zijn. Ik spreek de atleten en screen ze. Ik kijk naar het loopgedrag en of er blessures zijn. Na de training gaan we terug naar het kamp om te eten en daarna is het tijd voor mijn behandelschema. Dan zie ik atleten op de behandelbank of in de gym om zelf met ze te trainen.
Terug in Nederland gaat mijn begeleiding verder via Whatsapp en met filmpjes geef ik de oefeningen door. Als het nodig is, dan komt een atleet naar Nederland voor een verblijf van een aantal weken, zodat ik hier met hem in onze praktijk aan de slag kan. Ik ga ook mee naar een aantal wedstrijden, voornamelijk marathons. Na afloop bekijk ik hoe de atleten uit de strijd zijn gekomen, of er nog blessures zijn en of er nog behandelingen nodig zijn.”
Begeleiding vlak voor en na de marathon
“De dagen voor een marathon loop ik vaak mee met de atleten die rustig trainen. Dan klets ik wat met ze en houd in de gaten hoe ze bewegen. Na het ontbijt behandel ik ze. Bij een marathon op zondag plan ik de behandelingen op donderdag en vrijdag. De dag voor de wedstrijd grijp ik zo min mogelijk in. Het lichaam is klaar om te presteren.
De dag voor de wedstrijd wordt met het management de tactiek besproken en zorgen we ervoor dat alles klaarstaat, zoals flesjes sportdrank en gelletjes. Mijn werk als fysiotherapeut zit er dan op en ik richt me op organisatorische zaken en mentale ondersteuning. Als een atleet nog even een tape wil laten zetten, dan doe ik dat.
Aan de start help ik de atleten door ze in te smeren als het koud is en neem ik vlak voor de start hun jasjes aan. Bij de finish vang ik ze weer op en zorg ervoor dat ze goed verzorgd worden, dat er eten en drinken is. Ik voel me verantwoordelijk voor hun gezondheid. Als een atleet de wedstrijd wint, staan de media klaar om hem te interviewen. Aan mij de taak dat hij tijdens dat interview geen kou lijdt en er tevens ook fatsoenlijk uitziet. Ik probeer er op alle gebieden voor ze te zijn.”
Wat betekent het voor jou om hardlopers op dit hoge niveau te begeleiden?
“Ik had altijd de droom om internationaal met sport bezig te zijn. Dat is als atleet niet gelukt, maar als fysiotherapeut wel. Het is aan de ene kant heel gaaf om met dit soort mensen te werken, maar soms ook lastig omdat je te maken hebt met een heel andere cultuur. De Nederlandse denkwijze is heel anders dan de Keniaanse. Dus je moet mee kunnen laveren in die andere cultuur. Maar als je dan ziet welke prestaties er geleverd worden of als één van onze atleten een wereldrecord loopt, dat is onbeschrijfelijk mooi. Bovendien vind ik het heerlijk om achter de schermen te kunnen werken bij grote events zoals marathons van bijvoorbeeld Boston, Berlijn, London en Valencia. Ik ontmoet mensen van over heel de wereld en heb contact met andere organisaties. Dat is voor mij ook heel nuttig en leerzaam.”
Wat zijn de grootste uitdagingen die je tegenkomt bij het begeleiden van de atleten van IKAIKA?
“Eén van de grootste uitdagingen is het verschil in cultuur. In het begin was het lastig om voet aan de grond te krijgen. Ik was tenslotte een blanke vreemdeling. Ik loop ook tegen problemen aan zoals laaggeschooldheid en verschillen in de kwaliteit van de fysiotherapie. In Kenia zijn de fysiotherapeuten vaak autodidact en geven met name massages, soms heel intens en hardhandig, basale kennis, laat staan uitgebreide expertise en de evidence based richtlijnen, zoals we die in Nederland kennen, ontbreken.
Voeding is ook een belangrijk punt. In Kenia hebben veel lopers tijdens hun jeugd eenzijdig gegeten vanwege armoede. We zien met name bot- en peesblessures terug die daarmee te maken kunnen hebben.
Wat ook een rol speelt is dat de belangen van deze lopers anders zijn. Iemand die in Nederland woont en die een marathon wil lopen heeft daarnaast een gewone baan waarmee hij zijn geld verdient. Het lopen is bijzaak. In Kenia is dat anders. De lopers uit Kenia zien het als een vlucht uit de armoede. Ze zijn vaak terughoudend om blessures te melden uit angst om inkomsten mis te lopen. Daar moet je alert op zijn. Dat vergt een andere aanpak en veel geduld.
Nu, na tien jaar, kan ik zeggen dat ik hun vertrouwen heb gewonnen. Ik voel me geaccepteerd en merk dat ze naar me luisteren en mijn adviezen opvolgen, hoewel dat soms ook nog weleens kan versloffen.”
Wat is je mooiste herinnering als begeleider van topsporters?
“Een van mijn mooiste herinneringen als begeleider is de behandeling van Abel Kipchumba. Hij was zwaar geblesseerd en na een behandeling van drie weken in Barcelona, kwam hij drie weken bij mij. Hij moest van ver komen, maar won uiteindelijk de halve marathon van New York. Dat was fantastisch. Ook het wereldrecord van Agnes Jebet op de 10 kilometer en de overwinning van Alex Mutiso in de London Marathon zijn hoogtepunten die me kippenvel bezorgden.”
Wat verwachten de hardlopers van jou als hun begeleider?
“Hardlopers verwachten van mij dat ik er voor hen ben als dat nodig is en dat ze een vertrouwensband met me hebben. Dit gaat makkelijker als ik ze vaker zie en bij meerdere marathons betrokken ben. Met behulp van WhatsApp-groepen en videobellen probeer ik toch goed contact te houden, hoewel het niet ideaal is.”
“Ik probeer een positieve impact te hebben door te werken volgens onze evidence based richtlijnen. Soms stuit ik op weerstand vanuit het management of de lopers zelf. Als zij geloven dat iets helpt, terwijl ik weet dat het niet effectief is, laat ik het hen vaak toch doen vanwege het placebo-effect. Het is een kwestie van laveren en geleidelijk mijn stempel drukken zonder mijn zin door te drukken..”
Wat leer je persoonlijk van het werken met topsporters?
“Het werken met deze specifieke topsporters heeft me persoonlijk veel geleerd. In onze Westerse maatschappij klagen we veel, terwijl we eigenlijk alles best goed geregeld hebben. In Kenia leven mensen meer met de dag. Dit heeft me geleerd om meer te waarderen wat ik heb en wat relaxter in het leven te staan.”
Welke tips zou je geven aan andere therapeuten die willen werken met topsporters?
“Mijn advies: Niet forceren, maar organisch je weg vinden in de sportwereld, dat werkt het beste. Ook ik ben eerst tegen muren aangelopen. Vertel waar je goed in bent en waar je passie ligt, dan weten mensen je wel te vinden. Sleutelwoorden zijn: interesse, kwaliteit, wederzijds respect en gedrevenheid. Natuurlijk moet je ook een beetje geluk hebben.”
